Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Κύριε Πρόεδρε της Βουλής των Αντιπροσώπων,

Κύριοι Υπουργοί

Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Το 2018 υπήρξε ακόμα ένας δύσκολος χρόνος για την Κυπριακή οικονομία και για τον Κύπριο πολίτη.

Ένας χρόνος κατά τον οποίο ζήσαμε ξανά οικονομικά αδιέξοδα, οικονομικά διλήμματα. Ένας χρόνος κατά τον οποίο νιώσαμε ξανά το οικονομικό πιστόλι στον κρόταφο, παρά τις προεκλογικές εξαγγελίες, τις υποσχέσεις, τις δεσμεύσεις και την ωραιοποίηση. Προσγειωθήκαμε ανώμαλα αμέσως μετά τις εκλογές στην πραγματικότητα.  Με την κατάρρευση του Συνεργατισμού να είναι η τελευταία προσθήκη στη μακρά λίστα των επιτευγμάτων των άριστων των αρίστων.  Με τον Κύπριο πολίτη να υποφέρει ακόμα από τις επιπτώσεις του κουρέματος του 2013, άμεσες και έμμεσες.  Χωρίς την κυβέρνηση να ενδιαφέρεται για την αποκατάσταση των αδικιών, αφήνοντας αυτό το έργο στην πρωτοβουλία  και το πείσμα της αντιπολίτευσης.  Το Δημοκρατικό Κόμμα όντας στην αντιπολίτευση δέχτηκε, ανέλαβε και καλωσόρισε την πρόκληση.  Με συνέπεια με αυτά που στο παρελθόν διακηρύξαμε, ζητήσαμε, απαιτήσαμε και πετύχαμε την απόδοση είκοσι πέντε εκατομμυρίων ευρώ στο Ταμείο Αλληλεγγύης. Ζητήσαμε, απαιτήσαμε και πετύχαμε τον εμπλουτισμό του Ταμείου με ακίνητη περιουσία δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Καταθέσαμε πρόταση νόμου για δημιουργία αρχείου για τους Κύπριους κουρεμένους καταθέτες και κατόχους αξιογράφων.

 Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι, πριν λίγες μέρες ακούσαμε με απογοήτευση τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να προσφωνεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, να αναφέρεται στις δύσκολες αποφάσεις του 2013, να χαιρετά όπως έπρεπε την ανεκτικότητα του Κύπριου πολίτη, όμως να μην διεκδικεί για την Κύπρο.  Είναι με απογοήτευση που σημειώσαμε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αντί να αδράξει την ευκαιρία και να διεκδικήσει για την Κύπρο ουσιαστική και πραγματική στήριξη, περιορίστηκε να αναφέρεται στο θάρρος του Κύπριου πολίτη. 

Κύριε Πρόεδρε,

Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι ταγμένο να υπηρετεί τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του μέσου πολίτη. Είναι πεποίθηση και αρχή μας ότι, η μεσαία τάξη πρέπει να αποτελεί το μεγαλύτερο κομμάτι του ενεργού οικονομικά πληθυσμού.  Ο ρυθμός ανάπτυξης πρέπει να συναποτελείται από ανάπτυξη πολλών και μικρομεσαίων μονάδων και όχι από υπερκέρδη λίγων και εκλεκτών.  Οι ευκαιρίες πρέπει να υπάρχουν διαθέσιμες για όλους όσους τις επιδιώκουν και τις αξίζουν.  Ο κρατικός πλούτος πρέπει να είναι πηγή εισοδήματος αλλά και περιουσιακό στοιχείο του Κύπριου πολίτη, και όχι ευκαιρία για ξένους και ντόπιους σπεκουλαδόρους. 

Η διαφορά μεταξύ των χωρών που πετυχαίνουν ή αποτυγχάνουν είναι η ποιότητα της κυβέρνησης αφού όλα τα υπόλοιπα, σήμερα, δεν είναι σταθερά. Κεφάλαια, τεχνολογία, εργατικό δυναμικό, γνώση και τεχνογνωσία, μετακινούνται εύκολα και αυτόματα. Το μοναδικό πλέον σταθερό σε μία χώρα είναι η διακυβέρνηση η οποία, εάν δεν μπορεί να κινηθεί μέσα σε αυτές τις παραμέτρους θα παραμείνει να παρακολουθεί την φυγή όλων αυτών των στοιχείων από το έδαφος της και τη σταδιακή φτωχοποίηση της.

Κύριε Πρόεδρε,

Ο προϋπολογισμός του 2019 είναι πράγματι πλεονασματικός. Προβλέπει αύξηση των πρωτογενών δαπανών και αύξηση των εσόδων.  Διέπεται δε από την αρχή ότι δεν ξοδεύουμε περισσότερα από ότι εισπράττουμε. |Αυτό είναι σωστό, εάν μάλιστα το ακολουθούσαμε την προηγούμενη δεκαετία, θα είχαμε αποφύγει πολλά από τα σημερινά μας προβλήματα.

Ο προϋπολογισμός, όμως, του 2019 υστερεί σε ένα βασικό και καίριο σημείο. Απουσιάζει το όραμα, η προοπτική, η υγιής και σύγχρονη ανάπτυξη. Απουσιάζει η ενθάρρυνση νέων παραγωγικών τομέων της οικονομίας. Απουσιάζει η προαγωγή της τεχνολογίας και της καινοτομίας. Απουσιάζουν τα ισχυρά κίνητρα για την προσέλκυση ξένων αλλά και ντόπιων μακροχρόνιων επενδύσεων με έργα υποδομής και εξιδεικευμένο προσωπικό. Απουσιάζουν τα κίνητρα για τον επαναπατρισμό των αρίστων πίσω στη χώρα μας. Απουσιάζουν νέοι βιώσιμοι παραγωγικοί τομείς. Απουσιάζει η διόρθωση διαχρονικών και διαρθρωτικών στρεβλώσεων της κρατικής μηχανής.  Απουσιάζει η επένδυση στην παιδεία, η επένδυση στην εκπαιδευτική τεχνολογία, σε καινούργιες δεξιότητες για τα παιδιά μας.  Εκείνοι που έχουν τις γνώσεις, την ευφυΐα και τα ταλέντα επιλέγουν να φύγουν από την Κύπρο.

Όλα τα πιο πάνω χρειάζονται πολιτικό όραμα και κυβερνητικό πρόγραμμα, τα οποία δυστυχώς επιδεικτικά αγνοούνται επειδή η κυβέρνηση είτε δεν θέλει, είτε δεν μπορεί, είτε δεν θέλει και δεν μπορεί να κάμει τομές.  Αντ’αυτού περιορίζεται σε μία λογιστική προσέγγιση του προϋπολογισμού με μοναδική έγνοια το συν και το πλην στον ισολογισμό, ανεξαρτήτως εάν αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα που ζουν οι πολίτες.

Και η πραγματικότητα είναι ότι, οι Κύπριοι πολίτες εξακολουθούν να μην τα βγάζουν πέρα, και η Κύπρος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα όπως και τα προηγούμενα πέντε χρόνια, το πρόβλημα των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων.  Δεν θα σταματήσουμε να πιέζουμε και να διεκδικούμε τη δημιουργία Φορέα Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων στον οποίο θα συμμετέχουν και οι μέτοχοι των τραπεζών.  Αυτός είναι ο μόνος ορθολογιστικός τρόπος προς αντιμετώπιση του προβλήματος.

Κύριε Πρόεδρε,

Με πρωτοβουλία του Δημοκρατικού Κόμματος πετύχαμε αλλαγές στον προϋπολογισμό προς όφελος του Κύπριου πολίτη.

Πετύχαμε την αύξηση στις συντάξεις των χαμηλοσυνταξιούχων.  Άκουσα συναδέλφους να διερωτώνται τι διαφορά θα κάμει αύξηση 40 – 50 ευρώ το μήνα.  Θα ήταν καλύτερα να διερωτηθούν τι πέτυχαν οι ίδιοι για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Άκουσα συναδέλφους να διερωτώνται γιατί δεν ζητήθηκε και η δική τους στήριξη.  Μα πολύ απλά, εάν συμφωνούσαν με την πρόταση μας για αύξηση των συντάξεων, μπορούσαν και οι ίδιοι να την συνυπογράψουν.

Πετύχαμε τη μείωση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα.

Πετύχαμε την ενεργοποίηση του Ταμείου Αλληλεγγύης και την έναρξη της διαδικασίας της έστω και μερικής δικαίωσης των κουρεμένων Κυπρίων πολιτών του 2013.

Πετύχαμε τη μείωση του ΦΠΑ στο 5%, στα οικόπεδα για ανέγερση πρώτης κατοικίας.

Πετύχαμε τη δημιουργία του σχεδίου ΕΣΤΙΑ για την προστασία της κύριας κατοικίας καθώς και του δεύτερου σχεδίου ΕΣΤΙΑ για τους συνεπείς δανειολήπτες.

Κύριε Πρόεδρε,

Ως ΔΗΚΟ αντιλαμβανόμαστε τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν από τον κίνδυνο των εκποιήσεων. 

Γι’αυτό το λόγο επιμέναμε στη δημιουργία του πλαισίου αφερεγγυότητας και στο σχέδιο ΕΣΤΙΑ.  Γιατί θέλουμε να δώσουμε την απαραίτητη προστασία στον κόσμο, για να αντιμετωπίσει τις καταχρήσεις και τις αυθαιρεσίες των τραπεζών. 

Καμία από τις επιλογές μας τα τελευταία χρόνια δεν ήταν πραγματικές επιλογές.  Ήταν λύσεις ανάγκης.  Κάναμε αυτά που υποχρεωθήκαμε να κάνουμε, όχι αυτά που θα θέλαμε.

Τα ΜΕΔ και ο κίνδυνος των εκποιήσεων είναι όντως ένα καρκίνωμα για την Κυπριακή οικονομία και την Κυπριακή κοινωνία.  Το να μας κατηγορεί όμως σήμερα το ΑΚΕΛ για τις εκποιήσεις αποτελεί θρασύτατη προσπάθεια αποπροσανατολισμού από τις δικές του ευθύνες.  Εκείνοι που σφύριζαν αδιάφορα όταν ερχόταν το οικονομικό τσουνάμι, εκείνοι που άδειασαν τα ταμεία και άφησαν τον τόπο γυμνό και ανοχύρωτο οφείλουν να σκέφτονται διπλά όταν αναφέρονται στο ΔΗΚΟ το οποίο έβαλε πλάτη για να σωθεί ο τόπος, που βάλαμε πλάτη για να πληρώσουμε παλιές αλλά και πρόσφατες αμαρτίες.  Και θα συνεχίσουμε να βάζουμε πλάτη γιατί για εμάς η Κύπρος είναι πάνω από το Κόμμα.

Θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε την Κοινοβουλευτική μας δύναμη για να πετύχουμε και άλλα.  Θα πιέσουμε για την γρήγορη κατάληξη της πρότασης Νόμου την οποία συνυπογράφουμε με άλλα κόμματα για τον απεγκλωβισμό των εγκλωβισμένων αγοραστών και καλούμε όλα τα κόμματα να την στηρίξουν. 

Θα πιέσουμε για την γρήγορη κατάληξη της πρότασης Νόμου την οποία συνυπογράφουμε με τους Οικολόγους – Συνεργασία Πολιτών για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.  Γιατί πρέπει, επιτέλους, η Κύπρος να αρχίσει σιγά σιγά να μπαίνει στη σύγχρονη εποχή. 

Ως βουλευτής Λευκωσίας θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφερθώ στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Επαρχία μου. Η μετακίνηση πλέον στους δρόμους της πρωτεύουσας είναι εφιάλτης.  Κανένας σχεδιασμός  και καμία προνοητικότητα. Κέντρα Υγείας κλείνουν και συμπτύσσονται με άλλα αφήνοντας ολόκληρους Δήμους όπως αυτός του Αγίου Δομετίου καθώς και άλλες κοινότητες, χωρίς εύκολη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.

Η Λευκωσία μπορεί να γίνει πραγματική πρωτεύουσα, φιλική προς τους Λευκωσιάτες, με πρωτοπόρες  και καινοτόμες δημόσιες συγκοινωνίες, με πάρκα Έρευνας και Καινοτομίας,  με κίνητρα για τον ιατρικό τουρισμό, με τη σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα για την αναβάθμιση των υπηρεσιών αλλά και του βιοτικού επιπέδου των Λευκωσιατών.  Με ιδιαίτερη ανησυχία για το περιβάλλον γιατί όπως προκύπτει, οι Λευκωσιάτες αναπνέουν τον πιο μολυσμένο αέρα στην Κύπρο.  Η θέα από τους ουρανοξύστες εντυπωσιάζει, πρέπει όμως κάποιος να μεριμνήσει και για τον κόσμο που περπατά στη γη.

Κύριε Πρόεδρε,

Σε ένα φυσιολογικό κράτος η συζήτηση των προϋπολογισμών  περιορίζεται στις οικονομικές προοπτικές του τόπου.  Όμως η Κυπριακή Δημοκρατία δυστυχώς ακόμα υποφέρει από την Τουρκική εισβολή και συνεχιζόμενη κατοχή, γι’ αυτό τέτοιος περιορισμός δε νοείται.

Οι διαπραγματεύσεις στο Κρανς Μοντανά κατέρρευσαν λόγω της αδιαλλαξίας της Τουρκίας.  Αυτός είναι ο κύριος και βασικός λόγος.  Μαζί του όμως κατέρρευσε και η φιλοσοφία που εφαρμόστηκε τα τελευταία δέκα χρόνια στο Κυπριακό.  Ότι το καλό κλίμα μεταξύ των ηγετών θα επενεργούσε θετικά για τη λύση.  Ότι υποχωρήσεις επί της ουσίας και της διαδικασίας από την Ελληνοκυπριακή πλευρά θα προκαλούσε αντίστοιχη κίνηση υποχώρησης από την πλευρά της Τουρκίας.  Ότι για την μη λύση του Κυπριακού ευθύνονται οι μαξιμαλιστές Ελληνοκύπριοι που δεν επιθυμούν τη λύση.

Όλα αυτά κατέρρευσαν αφήνοντας πίσω τους αρνητικό πρόσημο για την πλευρά μας.  Αφήνοντας πίσω τους τις χειρότερες εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό από το 1974 και μετά.  Αφήνοντας πίσω τους κεκτημένα της διαδικασίας τα οποία κατέληξαν καταγεγραμμένα κομψά ως συγκλίσεις, τις οποίες θα βρίσκουμε μπροστά μας στο μέλλον.

Εμείς στο Δημοκρατικό Κόμμα όταν λέμε ότι έχουμε διαχρονικές αρχές στο Κυπριακό το εννοούμε.  Και δεν τις ξεχειλώνουμε για να ταιριάξουν στην πολιτική του εκάστοτε Προέδρου. Επειδή δεν είναι αυτός ο τρόπος να πετύχουμε το σωστό αποτέλεσμα. Επιθυμούμε, επιδιώκουμε και εργαζόμαστε για τη λύση του Κυπριακού στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας με το σωστό περιεχόμενο.  Και είναι με ιδιαίτερη ικανοποίηση που άκουσα τον Γ.Γ. του ΑΚΕΛ να παραδέχεται τελικά ότι σημασία έχει το περιεχόμενο και όχι ο τίτλος. 

Συμφωνούμε με τη διαπίστωση του Προέδρου της Δημοκρατίας ότι πολλές από τις ρυθμίσεις – συγκλίσεις καταλήγουν σε ένα σύστημα διακυβέρνησης το οποίο θα καταρρεύσει μέσα σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα.  Άρα θα είναι δυσλειτουργικό και κατά συνέπεια μη βιώσιμο.  Και δεν διορθώνεται με ρυθμίσεις που το κάμνουν ακόμα πιο δυσλειτουργικό, ούτε με ρυθμίσεις που δίνουν μεγαλύτερη αυτονομία στις κοινότητες και έχουν συνομοσπονδιακά στοιχεία. Διότι όσο πιο αυτόνομα μπορούν να λειτουργήσουν οι δύο κοινότητες, τόσο πιο εύκολα μπορούν τελικά να πάρουν βελούδινο διαζύγιο.  Αλλά αυτό θα αφήσει πίσω του δύο ισότιμα κρατίδια και όχι κράτος.  Θα έχουμε καταντήσει να είμαστε «κοινότητα σε αναζήτηση κηδεμόνα χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς» όπως προειδοποιούσε ο αείμνηστος Τάσσος Παπαδόπουλος, τα λόγια του οποίου είναι περισσότερο επίκαιρα σήμερα παρά ποτέ.

Ούτε μπορούμε να δεχτούμε οτιδήποτε άλλο εκτός από μηδέν εγγυήσεις και μηδέν στρατό.  Για εμάς, αυτό είναι θέση αρχής αλλά και ελάχιστη προϋπόθεση επιβίωσης του Κυπριακού λαού και όχι μαξιμαλιστική προσέγγιση όπως κάποιοι τεχνηέντως υπονοούν.  Το μηδέν στρατός δεν σημαίνει Τουρκικό άγημα των 650 στην Κύπρο  όπως κάποιοι είναι έτοιμοι να αποδεχτούν. Η νομιμοποίηση οποιουδήποτε αριθμού Τουρκικών στρατευμάτων στον τόπο μας θα σημαίνει ότι το μακρύ χέρι του Τουρκικού στρατού θα κρατά δια παντός το λαιμό της Κύπρου, θα τον σφίγγει και θα τον χαλαρώνει ανάλογα με τα συμφέροντα της Τουρκίας και του κ. Ερντογάν.

 Ούτε σημαίνει επικαιροποίηση των εγγυήσεων. Δεν επιθυμούμε «αντικατάσταση» των εγγυήσεων ως το πλαίσιο Γκουτέρες σημειώνει αλλά κατάργηση.  Άλλο κατάργηση και άλλο αντικατάσταση.  Και ας μην προσπαθούν κάποιοι να ταυτίσουν τα δύο για να δώσουν μία ψεύτικη εικόνα στον κόσμο.

Κύριε Πρόεδρε,

Η βιώσιμη και λειτουργική λύση του Κυπριακού στη βάση της ΔΔΟ με το σωστό περιεχόμενο είναι εφικτή. Φτάνει να είμαστε σταθεροί, να έχουμε επιμονή στο στόχο μας, να έχουμε στρατηγική και να αξιοποιήσουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα.  Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η ενέργεια και η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου αποτελούν πολλαπλάσια όπλα συγκριτικά με το μέγεθος της χώρας μας, που μπορούν να εξασφαλίσουν ειρήνη, την πραγματική απελευθέρωση και δικαίωση του λαού μας.  Φτάνει να μην ξεστρατίσουμε.

Καλά Χριστούγεννα και Καλές Γιορτές σε όλους.