Με βαθιά συγκίνηση βρισκόμαστε σήμερα εδώ, στον ιερό χώρο της εκκλησίας του Αποστόλου Βαρνάβα, για να τιμήσουμε τον ήρωα της τουρκικής εισβολής, το λεβεντόπαιδο της Ευρύχου, τον Ανθυπίλαρχο Μιχαλάκη Ζαμπά.

Τιμούμε σήμερα τον μαχητή και ήρωα της Κυπριακής Ελευθερίας, που θυσιάστηκε υπερασπιζόμενος τις πατρογονικές εστίες, απέναντι στις αριθμητικά υπέρτερες και πάνοπλες ορδές του τουρκικού Αττίλα, τον εφιαλτικό εκείνο Ιούλιο του 1974.

Ο γιος του Σταύρου και της Ειρήνης Ζαμπά έβγαλε την πρώτη του ανθρώπινη κραυγή στις 5 Μαϊου 1954 και άφησε την τελευταία του πνοή στις 22 Ιουλίου 1974.

Ο Μιχάλης Ζαμπάς υπήρξε άριστος μαθητής.  Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο Αρρένων Κύκκου και αποφοίτησε από το πρακτικό τμήμα με βαθμό 18/20.

Από μικρός ασχολήθηκε με το άθλημα της επιτραπέζιας αντισφαίρισης και υπήρξε πρωταθλητής Κύπρου με τα χρώματα του ΑΠΟΕΛ.  Αρκετές φορές εκπροσώπησε επάξια την Κύπρο σε διεθνείς και παγκόσμιους αγώνες επιτραπέζιας αντισφαίρισης, ως μέλος της ομάδας του ΑΠΟΕΛ και της εθνικής Κύπρου.  Ο τελευταίος μεγάλος αγώνας στον οποίο πήρε μέρος, ήταν τον Απρίλιο του 1974 στους Παγκόσμιους Αγώνες στην Ιαπωνία.

Τον Ιούλιο του 1972 κατετάγη στην Εθνική Φρουρά και επιλέγηκε για το όπλο των Τεθωρακισμένων. Υπηρέτησε στην 23 Ε.Μ.Α. (Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων) που έδρευε στην Κοκκινοτριμιθιά, με το βαθμό του Ανθυπίλαρχου.

Με την έναρξη της Τουρκικής Εισβολής, στις 20 Ιουλίου 1974, πήρε διαταγή και μετέβη επικεφαλής ουλαμού αρμάτων στην περιοχή της ΕΛΔΥΚ και συμμετείχε στις επιθέσεις που έγιναν εναντίον των τουρκικών δυνάμεων ης περιοχής Κιόνελι.  Την επόμενη, 21 Ιουλίου, σε μια από τις επιθέσεις, το άρμα του οποίου ήταν Αρχηγός έπαθε βλάβη και τόσο ο ίδιος όσο και οι άλλοι επιβαίνοντες σ’ αυτό επέστρεψαν στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ, όπου συνέχισαν να μάχονται ενάντια στην τουρκική αεροπορία. 

Έπεσε μαχόμενος στις 22 Ιουλίου 1974, κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ από την τουρκική αεροπορία.

Παρέμενε στον κατάλογο των αγνοουμένων μέχρι τον Ιούνιο του 2001, όταν έγινε η αναγνώριση της ταυτότητάς του με τη μέθοδο του DNA.  Η κηδεία του τελέστηκε από τον Ιερό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, εδώ στη Δασούπολη και τα οστά του ενταφιάστηκαν στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Μακεδονίτισσας (Τύμβο).

Φίλες και φίλοι,

Τα μνημόσυνα των ηρωικώς πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή, δεν είναι μόνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών τους.  Είναι και υπέρ αναστάσεως του δικού μας αγωνιστικού φρονήματος, που τόσο έχει ανάγκη στις σημερινές τραγικές συνθήκες ο τόπος μας.

Η διαρκής μνήμη της δικής τους θυσίας, αποτελεί τη μόνη ασφαλιστική δικλείδα για τη συνέχιση της αντίστασης μας στα άνομα σχέδια των εισβολέων.

Αντίσταση κατά της λήθης των απελθόντων, που επιμένουν να επανέρχονται ως ιστορική φωνή, η οποία διδάσκει και χρεώνει τους εν ζωή παρόντες.

Αντίσταση κατά του εθισμού των τετελεσμένων της εισβολής και των επώδυνων συνεπειών του συνεχιζόμενου ακόμη δράματος του κυπριακού ελληνισμού.

Αντίσταση κατά όλων εκείνων που ισχυρίζονται ότι «κουράστηκε πλέον ο λαός μας, κάναμε λάθη και ας δεχθούμε μια λύση να τελειώνουμε».

Εμείς απαντούμε:

Τι κι αν κουραστήκαμε;

Ανεξαρτήτως χρόνου, δεν μπορεί να μετριάζεται η πίστη στην τελική δικαίωση του αγώνα μας, ή, να ελαττώνεται το βάρος μιας ιστορικής ευθύνης απέναντι στην πατρίδα που μένει και διαρκεί.

Δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε στην τύχη τη μητέρα γη, που εδώ και τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια, γεννά γενιές Ελλήνων και που πρέπει να παραμένει ανέπαφη ως γενέτειρα γενεών του μέλλοντος.

Δεν τιμούμε τους ήρωές μας αν εξοικειωθούμε με την καταπάτηση των δικαίων μας, αν συμφιλιωθούμε με την απόλυτη αδικία σε βάρος μας, αν συνηθίσουμε το σφετερισμό των πατρογονικών βωμών και εστιών μας, αν στη θέα του σκλαβωμένου Πενταδάκτυλου δεν αντιδρούν τα πατριωτικά αντανακλαστικά μας κι αν καταντήσουμε να θεωρούμε αναλλοίωτες πραγματικότητες τα διά της βίας, τετελεσμένα της τουρκικής εισβολής και κατοχής.

Φίλες και φίλοι,

Οφείλουμε να θυμόμαστε ήρωες όπως τον Μιχαλάκη Ζαμπά, όχι γιατί αυτό επιβάλλει το καθήκον, όχι επειδή είναι η πρακτική και τα ήθη μας, όχι επειδή αυτό επιβάλλει η δική του μεταθανάτια ματαιοδοξία, αλλά επειδή αυτό επιβάλλει η δική μας εθνική επιβίωση.

Ο Κυπριακός Ελληνισμός δικαιούται να νιώθει υπερήφανος γιατί ανάμεσα στις τάξεις του υπήρχαν και κείνοι όπως τον Μιχαλάκη Ζαμπά, ο οποίος ήταν διατεθειμένος να διαγράψει την ατίμωση της προδοσίας της χούντας των Αθηνών και των εδώ αφρόνων, με την υπέρτατη θυσία:

• Ανταλλάσσοντας τη δική του ζωή με τη δική μας.

Αυτός ήταν ο Μιχαλάκης Ζαμπάς.

Αυτό τον ήρωα θυμόμαστε και του αποτίουμε σήμερα τον οφειλόμενο φόρο τιμής.

Αυτός, που πιστός στις πανάρχαιες Ελληνικές παραδόσεις του λαού μας, δεν δείλιασε, δεν έγινε ρίψασπις, δεν λιποτάκτησε από έναν προδομένο πόλεμο, αλλά παρέμεινε και έπεσε, δίδοντας έτσι μαθήματα ηθικής, τόλμης και ανδρείας.

Φίλες και φίλοι,

Σαράντα πέντε χρόνια μετά το προδοτικό πραξικόπημα και τη βάρβαρη εισβολή των Τούρκων, ο τόπος μας εξακολουθεί να απειλείται ασύστολα και να εκβιάζεται απροκάλυπτα για μια λύση που θα εγκαταλείπει τον Κυπριακό Ελληνισμό στην τουρκική βουλιμία.

Υποσχόμαστε ότι οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα και οι άλλες που θα αντιμετωπίσουμε σύντομα, δεν πρόκειται να κάμψουν την αποφασιστικότητά μας για να δώσουμε σάρκα και οστά σε μια λύση αξιοπρεπή, βιώσιμη και λειτουργική. Χωρίς κατοχικά στρατεύματα και χωρίς διαχωριστικά συρματοπλέγματα.

Αυτή θα είναι η καλύτερη δικαίωση για τον ηρωομάρτυρα που τιμούμε και μνημονεύουμε σήμερα.

Προς τους σεβαστούς συγγενείς και την οικογένεια του ήρωα, που βρίσκονται σήμερα εδώ, θέλω να απευθύνω τον τελευταίο λόγο.

Γνωρίζω, ότι ούτε τα λόγια, ούτε οι εκδηλώσεις απόδοσης τιμής, μπορούν να αναπληρώσουν το μεγάλο κενό που άφησε πίσω του ο αγαπημένος σας Μιχαλάκης.

Εύχομαι, όμως, να βρείτε παρηγοριά στην επίγνωση ότι ο λαός μας διατηρεί στην καρδιά και στο λογισμό του άσβεστη τη μνήμη της θυσίας του. Τον τιμούμε και επιδιώκουμε τα διδάγματα της υπέρ πατρίδας θυσίας του, να γίνουν σταθερή για όλους μας πυξίδα.

Η τιμή, φυσικά, πρώτα ανήκει στην οικογένεια του, που τον ανάθρεψε με αρχές και αξίες και που τον δίδαξε το ύψιστο μάθημα της αρετής και της αυτοθυσίας.

Η τιμή όμως ανήκει και στη γενέτειρά του την Ευρύχου, που τον γαλούχησε και τον ενέπνευσε με τα ιδεώδη της ελευθερίας, αλλά και της αγάπης προς την πατρίδα.

Στεκόμαστε σαν προσκυνητές μπροστά στη θυσία του και μπροστά στη θυσία όλων των ηρώων που αγίασαν τα μαρτυρικά χώματα της σκλαβωμένης Κύπρου μας και τους υποσχόμαστε:

• Ενόσω κτυπάνε καρδιές Ελλήνων πάνω σ’ αυτό το μαρτυρικό νησί, θα είναι αιώνια η μνήμη και η θυσία τους.